"The Holy Mountain" - Alejandro Jodorowsky (1973)

Dünya kinosunda dağıdıcılığı ilə yadda qalan rejissorlardan biri də Alejandro Jodorowskydi. 1973-cü ildə lentə aldığı “The Holy Mountain” filmi rejissorun şahəsəri hesab olunur. Jodorowsky filmdə həm ssenarist, həm rejissor, həm də baş rol ifaçısı olaraq qarşımıza çıxır. Rejissor sanki gizli bir təşkilatın rituallarını bu filmdə tamaşaçıya göstərməyə çalışır. Bunu isə filmin elə ilk səhnəsi deməyə əsas verir.

Filmin  ilk səhnəsində makyajı silinən, plastik dırnaqları çıxarılan qısaca maddi dünyanın bütün səbəb olduğu dəyişikliklərdən qoparılan iki qadın görürük. Beləcə rejissor filmin ilk səhnəsindən sonra mifoloji dəyərlərlə dolu sirli hadisələrin burulğanına salır. Film “Sirrə yiyələnmək istəyirsən, lakin insan təkcə heç bir şey edə bilməz” mesajını verir. Rejissorun filmdəki rolu da kimyagərdir və bu da rejissorun demək istədikləri haqda geniş məlumat ötürür.

Digər səhnədə sərxoş olduğu ətrafdakı boş butulkalardan bəlli olan bir adam yerdə uzanıb. O qədər sərxoşdur ki, üstünə belə işəyir. Haradan gəldiyi bilinməyən bir qrup uşaq (liliput) peyda olur, həmin adamı xaça (simvolik çarmıxa) bağlayırlar və daşlayırlar. Özünə gələn şəxs asanlıqla çarmıxdan xilas olub uşaqları qorxudur. Sonra qurbağalar və kərtənkələlərin döyüşündən tutmuş, sirk oyunlarına, güllələnən insanlara qədər müxtəlif, vizual sarıdan zəngin və simvolizmlə dolu çox güclü bir zaman kəsiyinə düşürük. Bir qüllədən aşağı sallanan ipin ucundan tutan sözügedən adam həmin qülləyə dırmaşır. Burada onu kimyagər salamalayır. O, kimyagərlə bir mübarizəyə girişir və sonda ona boyun əyir, nəticədə bütün bədəni təmizlənir, qəlbinə hakim kəsilən bütün pisliklər şah damarından kəsilib atılır. Sonra “Qızıl istəyirsən” deyə soruşan kimyagərə “Hə” deyir. Kimyagər ona bir qab verir və həmin adam qaba öz nəcisini ifraz edir. Nəcis bir neçə mərhələdən sonra qızıla çevrilir. Bundan sonra kimyagər həmin şəxsə “Sən əslində poxsan ancaq həqiqəti tapa bilərsən” deyir. Nəcis müxtəlif mərhələlərdən sonra necə qızıla çevrilirsə, maddi dünyaya həbs olunmuş insan da müxtəlif mərhələlrdən sonra doğru yolu tapıb qızıla çevrilə bilər. Rejissor mesajı bu cür fərqli yolla tamaşaçıya çatdırmağı seçir. Bu Jodorowskinin necə bir xarakterə malik olduğunun göstəricisidir.

Həmçinin filmdə daşların üstünə qadın şəkli çəkib onunla sevişməyə çalışan insan ilə çörək və şərabın İsanın bədəni və qanı olduğuna inanan xristian arasında böyük bir fərq qoyulmur. Buradan da belə bir nəticəyə gəlmək mümkündür ki, rejissorun referansları rejissor üçün sürreal deyil gerçəyin özüdür. Buna görə rejissor filmlərini sürreal adlandıranlara “sürrealist” sözünü xoşlamadığını demişdi. Nəticədə rejissor filmin finalında sürrealığa etiraz olaraq öz dilindən bu sözləri deyir: “Bu bir nağıl idi və gerçək həyata qayıtdıq. Sizcə bu həyat gerçəkdir? Xeyr. Bu bir filmdir. Kameraya baxın. Hamımız xəyali məhsullarıq”