"Spring, Summer, Fall, Winter ... and Spring" - Kim Ki Duk (2003)

Gölün ortasında bir məbəd... Yaşlı və gənc keşiş arasındakı öyrətmə və öyrənmə əlaqəsi, məhdud bir məkan üzərindən bütün kainata dair bir hekayə ... Filmin adından da görülən mövsümi axıcılıq insanın həyatındakı ağrıları, xoşbəxtlikləri, günahlar və təcrübələri simvollarla bizə göstərir. Kim-Ki Duk sənətinin zirvəsi kimi qiymətləndirilən film, sakit bir atmosferdə insan həyatının bütün yaşantılarını müvəffəqiyyətlə əks etdirir. Cənubi Koreya xaricindəki festivallarda da bir çox mükafat alan film həmçinin ovsunlayıcı mənzərələri və rənglərin harmoniyasında tamaşaçısına təsir etməyi bacarır.

Film mövsümlərin adlarından ibarət olan 5 hissədən ibarətdir. Bu insan ömrünün uşaqlıq, gənclik, yetkinlik və qocalıq kimi mərhələlərini mövsümlərlə əlaqələndirilmiş şəkildə təsviridir. Filmdə hadisələr Cənubi Koreya dağlarının arasında qalan kimsəsiz bir gölün ortasındakı Buddist məbədində cərəyan edir. "Spring, Summer, Fall, Winter ... and Spring" mənlik, yetkinlik, mənəviyyat, nəfs, təmizlənmək kimi mövzular üzərindən kinomatoqrafiya zirvələrini fəth etmiş tək-tük filmlərdəndir.

Mövsümlərin sıralanması və dəyərləndirilməsinə keçməzdən əvvəl onlara bütünlük qazandıran məkandan söz etsək yerinə düşər. Çöl və içərisini ətrafında divarları olmayan qapılar üzərindən əks etdirən Buddist məbədi insanın bir inanca sığınmasının metaforası kimi qəbul edilə bilər. Özünü təbiətdən ayırmayan, üzərində olduğu gölün ritmiylə hərəkət edən məbəd eyni zamanda simvolik qapılarıyla özünü mühafizə edir. Məbədin təbiətlə qurduğu əlaqə, onu mənliyi ilə bütövləşdirən keşişdə də görünür. İnancına sığındığı və özünü qoruduğu bu məbəd, keşiş üçün bir mülkiyyətdən daha böyük məna daşıyır.

Filmdə yazın başlamağı ilə insanlar arasındakı əlaqələrin yenilənməyi, bir-birlərini kəşf etməyi, öyrənməyi və tanımağı, bir sözlə yenidən doğuşu təsvir olunur. Yaz personaj olaraq özünü uşaqda tapır. Burada diqqət çəkən digər məsələ, şiddətin ilk olaraq uşaqlığa söykənən şüursuzluqla eynişləşdirilməsidir. Bu balaca şagirdin heyvanlara işgəncə verməyi, onlara gücünün çata bilməyində öz əksini tapır. Yetkinlik dövründə yenidən rastlaşdığımız şiddət, toxumlarını səpdiyi uşaqlıqdan fərqli olaraq şüurlu şəkildə qarşımıza çıxır və bu da insanın varolma səbəblərinə aid bir xüsusiyyət kimi göstərilir. Beləliklə, rejissorun demək olar ki, bütün filmlərində cızdığı şiddət və varolma əlaqəsinin ilk addımlarını "Spring, Summer, Fall, Winter ... and Spring"də atdığına şahid oluruq.

Yazın ardından gələn yay fəsliylə birlikdə uşaqlıqdan gəncliyə keçid reallaşır. Yayda isə daha çox eşq, cinsəllik, bağlanma  kimi hisslər ön plana çıxır. Rejissorun bir çox filmindəki kimi kişilərin ön planda olduğu "Spring, Summer, Fall, Winter ... and Spring" filmində qadın, eşq və cinsəllik mövzusu ilə əlaqəli olaraq hekayəyə daxil edilir. Filmdə qadının, heyvanların cütləşməsi görüntülərinin ardından göstərilməsi də  buna bir daha sübutdur. Mülkiyyət olaraq da əsas vurğunu qadına sahiblənmə üzərində göstərən bu bölüm, keşişin şagirdinə "Sahiblənmə istəyi, öldürmə arzusu yaradır" sözüylə daha da təəccüblü bir hal alır.

Artıq 20 yaşlarına çatdığını gördüyümüz şagirdin sahib olmaq istəyindən doğan qəzəb və nifrəti yerini payızla birlikdə gələn ölüm, intiqam, əzab və silaha verir. Bütün baş verənləri isə rejissor keşişin gənc şagirdinə dediyi "Kişilərin dünyasını bu vaxta qədər başa düşmədinmi?" ifadəsiylə nöqtələyir. Bununla bir çox filmində saflığın, dürüstlüyün, yaxşılığın, mərhəmətin simvolu olaraq verdiyi qadın obrazına işarə edir. 

İnsan və təbiət əlaqəsi üzərinə qurulan ssenarisi ilə "Spring, Summer, Fall, Winter ... and Spring" filmi bütün mikrobların, epidemiyaların üstünü örtən qarın təmizliyi ilə, xüsusilə də yayda başlayan və payızda daha da şiddətlənən insanın psixoloji gərginliyinin aşmasını təsvir edir. Kim Ki-duk bu bölümdə qışla birlikdə hər şeyi yenidən başlamağa çalışan və artıq 30 yaşlarına gələn şagirdin yetkinlik mərhələsinin portretini cızıb. Sonda yekun hissəsi olaraq qarşımıza çıxan "and Spring..." bölümü periodik təsvir kimi verilir, yəni insan ömrü bir tərəfdən yeni bir mərhələyə qədəm qoyarkən digər tərəfdən tamamlanır.

Tamaşaçısını dərindən düşündürən "Spring, Summer, Fall, Winter ... and Spring" insanın doğumdan ölümə yaşadığı həyatın tamlığını gözlər önünə sərən bir şah əsəridir. Filmdə həyatın mövsümlərin və təbiətin periodik təsviri ilə verilməsi, əslində insanın təbiətdən qopduğunu təsirli bir dillə bizlərə çadırır.